همه چیز درباره تلسکوپ بازتابی

منجم اسکاتلندی، جیمز گرگوری، در سال ۱۶۶۳ توصیفی از نحوه عملکرد تلسکوپ‌های بازتابی ارائه داد. با اینکه منجمان و مورخان اعتبار ساخت این تلسکوپ را به او دادند، اما او هرگز آن را نساخت.

ریاضیدان انگلیسی، ایزاک نیوتون اولین کسی بود که تلسکوپ بازتابی را در سال ۱۶۶۸ ساخت. قطر آینه این تلسکوپ ۱.۳ اینچ و طول لوله آن ۶ اینچ بود.

امروزه، هر تلسکوپ نیوتونی از دو آینه تشکیل شده است، یک آینه مقعّر در انتهای لوله قرار دارد که به آن آینۀ اصلی  می‌گویند. یک آینه مسطح کوچک هم درون لولۀ تلسکوپ و نزدیک به دهانه قرار دارد که “آینۀ ثانویه” نام دارد. نور از دهانۀ تلسکوپ وارد می‌شود، به آینه اولیه می رسد و به سمت آینه ثانویه بازتاب می یابد. سپس آینه ثانویه آن را به سمت چشمی بازتاب می کند. در واقع چشمیِ اینگونه از تلسکوپ‌ها، روی بدنۀ آنها قرار دارد.

یک تلسکوپ بازتابی سلسترون (مدل Cometron)

در نیمه قرن بیستم، آماتورها تلسکوپ های بازتابی خود را می ساختند؛ اما حالا سازندگان گوناگون، مدل هایی را با کیفیت بالا و قیمت مناسب عرضه می‌کنند. تلسکوپ‌های بازتابی نسبت به تلسکوپ‌های شکستی، ارزان‌ترند. تلسکوپ‌های بزرگ آماتوری دنیا نیز ساختار بازتابی دارند؛ چرا که تراش عدسی در ابعاد بزرگ چندان مقرون به صرفه نیست.

سه نکته که باید در مورد بازتابی ها بدانید:

• بازتابی ها از سیستم آینه ای برای تولید تصاویر استفاده می کنند. در نتیجه، تصویر نهایی معکوس خواهد بود.
• تلسکوپ بازتابی بهترین تلسکوپ را از حیث «اندازه نسبت به قیمت» به شما ارایه می دهد.
• بزرگترین تلسکوپ های آماتوری بازتابی هستند.

آنچه باید در مورد بازتابی ها، در نظر بگیرید:

• تلسکوپ های بازتابی هیچ رنگ اضافی را نشان نمی دهند. این بدین معنی است که رنگ ها در گوشه های تصویر دیده نمی شوند، حتی در مورد پرنورترین اجرام!
• تلسکوپ های بازتابی با توجه به اندازه قطر آینه که هر اینچ بزرگتر می شود، ارزان تر از سایر تلسکوپ های مشابه شان هستند. سازندگان در مورد آینه ها، فقط یک طرف آن ها را صیقل می دهند. عدسی های آپوکرومات، بین چهار تا هشت سطح دارند و از آنجا که شما باید از درون عدسی به تصویر نگاه کنید، سطح نباید هیچ عیب کوچکی داشته باشد. همه این ها، عدسی ها را بسیار گران می کند. تلسکوپ ها با گشودگی دهانه بیشتر از ۶ اینچ، (با احتساب چند استثنا) همگی بازتابی یا تلسکوپ های ترکیبی هستند.
• محل قرارگیری آینه ثانویه به گونه ای است که تا حدودی مسیر نور را بسته و مقداری از نور را از قسمت های پرنور به سمت قسمت های کم نور پراکنده می کند. البته اگر سیارات را رصد کنید یا در حال رصد یک کهکشان پرنور در آسمانی تاریک به دور از آلودگی نوری باشید، ممکن است این ویژگی چندان به کار شما نیاید!
• تلسکوپ های نیوتونی دارای خطای کما هستند. خطایی که موجب می شود ستاره ها در گوشه تصویر شبیه یک خط با دنباله (مانند شهاب) به نظر برسند، عموما رصدگران با قرار دادن جرم مورد نظر در وسط میدان دید این مشکل را رفع می کنند.
• از آنجا که آینه به لوله تلسکوپ متصل است، این تلسکوپ به ضربه و تکان ناگهانی در زمان حمل و نقل حساس تر است. بسیاری از رصد گران برای اینکه مطمئن باشند همه چیز خوب پیش می رود، قبل از هر رصد موازی سازی را انجام داده (آینه ها را تنظیم می کنند).